ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ-ΗΡΟΔΟΤΟΣ-ΚΛΕΙΩ.2022-09-24.100228

ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΩΣ

ΒΙΒΛΙΟΝ Α ΚΛΕΙΩ

Αυτή εδώ είναι η ιστορική έρευνα του Ηροδότου του Αλικαρνασσέως·

σκοπός της είναι να μη λησμονηθούν με την πάροδο των χρόνων τα έργα των ανθρώπων,

μήτε να μείνουν άδοξα έργα μεγάλα και θαυμαστά, άλλα από τα οποία επετέλεσαν οι

Έλληνες και άλλα οι βάρβαροι, και, τέλος για να γίνουν γνωστά τα αίτια του

μεταξύ τους πολέμου.

1.            Οι Πέρσες λόγιοι λέγουν ότι αίτιοι της συγκρούσεως ήσαν οι Φοίνικες- εκείνοι δηλαδή πού από την λεγόμενη Ερυθρά θάλασσα  ήλθαν σ’ αυτήν εδώ την θάλασσα, εγκαταστάθηκαν στον χώρο, τον οποίο ακόμη και τώρα κατοικούν, και αμέσως επιδόθηκαν σέ μακρινά ταξίδια- μεταφέροντας λοιπόν φορτία εμπορευμάτων από την Αίγυπτο και την Ασσυρία, τα πήγαιναν και στην άλλη χώρα, και μάλιστα στο Άργος,

-το Άργος κατά την εποχή εκείνη υπερείχε όλων των άλλων πόλεων της χώρας, η οποία σήμερα ονομάζεται Ελλάς  -. Όταν λοιπόν έφθασαν οι Φοίνικες στο Άργος, άρχισαν να πουλούν τα εμπορεύματα τους. Κατά την πέμπτη όμως η έκτη ημέρα μετα την άφιξη τους, ενώ τα είχαν ξεπουλήσει σχεδόν όλα, κατέβηκαν στην παραλία πολλές άλλες γυναίκες κι ανάμεσα τους η θυγατέρα του βασιλιά» το όνομα της ήταν εκείνο, με το οποίο την αποκαλούν και οι «Έλληνες, Ιώ του ’Ίναχου .

Αυτές στάθηκαν κοντά στην πρύμνη του πλοίου, για να αγοράσουν όσα από τα εμπορεύματα επιθυμούσαν περισσότερο- τότε οι Φοίνικες, ύστερα από συνεννόηση όρμησαν επάνω τους. Οι  περισσότερες από τις γυναίκες κατόρθωσαν να ξεφύγουν, την Ιώ όμως την άρπαξαν μαζί με άλλες γυναίκες- αφού λοιπόν τις έβαλαν στο πλοίο, ξεκίνησαν αμέσως και έφυγαν για την Αίγυπτο.

2.            Κατ’ αυτόν τον τρόπο, λέγουν οι Πέρσες, έφθασε η Ιώ στην Αίγυπτο και όχι όπως διηγούνται οι Φοίνικες . Και αυτό ήταν το πρώτο από τα αδικήματα. Μετα από αυτά λένε ότι κάποιοι Έλληνες (δεν έχουν να μάς αφηγηθούν το όνομα τους) πήγαν στην Τύρο της Φοινίκης και άρπαξαν την θυγατέρα του βασιλιά, Ευρώπη  -πιθανόν αυτοί να ήσαν Κρήτες. Και αυτά λέγουν ότι ισοψηφήσαν την αδικοπραξία. Ύστερα από τα γεγονότα αυτά, λέγουν ότι οι Έλληνες ήσαν εκείνοι πού έγιναν αίτιοι της δεύτερης αδικίας. Διότι, αφού κατέπλευσαν με πολεμικά πλοία στην Αία της Κολχίδος και τον Φάσι ποταμό, από εδώ, αφού πραγματοποίησαν τους άλλους σκοπούς για τους οποίους πήγαν, άρπαξαν την θυγατέρα του βασιλιά, Μήδεια . Ο βασιλιάς των Κόλχων έστειλε τότε κήρυκα στην Ελλάδα και ζητούσε ικανοποίηση για την αρπαγή και απαιτούσε την επιστροφή της θυγατέρας του. Οι Έλληνες όμως αποκρίθηκαν πως ούτε εκείνοι έδωσαν σέ αυτούς ικανοποίηση για την αρπαγή της Ιούς από το Άργος, έτσι λοιπόν και αυτοί δεν πρόκειται να δώσουν ικανοποίηση για την απαγωγή της Μήδειας. 

3.            Κατά την επόμενη γενεά, σύμφωνα με την παράδοση, ο υιός του Πριάμου ’Αλέξανδρος, πού είχε ακούσει τις διηγήσεις αυτές, θέλησε να αποκτήσει και αυτός γυναίκα δι’ απαγωγής, με την βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να λογοδοτήσει- διότι ούτε και οι προηγούμενοι έπαθαν τίποτε. ’Έτσι λοιπόν, όταν εκείνος άρπαξε την Ελένη, οι «Έλληνες αποφάσισαν πρώτα να στείλουν εκπροσώπους για να ζητήσουν πίσω την Ελένη, καθώς και ικανοποίηση για την αρπαγή. Εκείνοι όμως, προφασιζόμενοι τα προηγηθέντα γεγονότα και επικαλούμενοι την αρπαγή της Μήδειας, για την οποία δεν λογοδότησαν οι «Έλληνες ούτε επέστρεψαν την Μήδεια, έλεγαν ότι ούτε είχαν το δικαίωμα να απαιτούν ικανοποίηση από τους άλλους.

4.            Μέχρι λοιπόν τότε, λέγουν οι Πέρσες, αρπαγές μόνον γίνονταν και από τις δύο πλευρές- από τότε όμως και μετα οι «Έλληνες υπήρξαν αναμφισβήτητα οι αίτιοι. Διότι πρώτοι αυτοί άρχισαν να εκστρατεύουν στην Ασία παρά εκείνοι στην Ευρώπη. ’Έλεγαν ακόμη ότι η αρπαγή γυναικών είναι έργο αδίκων ανθρώπων, ενώ η μετα την αρπαγή επίμονη απαίτηση για τιμωρία των υπαιτίων είναι ανοησία, διότι λογικοί άνθρωποι είναι εκείνοι πού αδιαφορούν εντελώς, καθότι, εάν οι ίδιες οι γυναίκες δεν ήθελαν, δεν θα τις άρπαζαν. Αυτοί λοιπόν, λέγουν οι Πέρσες, όταν ξένοι αρπάζουν γυναίκες από την Ασία καμία σημασία δεν δίνουν στο γεγονός, αντίθετα οι «Έλληνες εξ αιτίας μιας γυναίκας από την Σπάρτη συγκέντρωσαν μεγάλο στόλο και ήλθαν στην Ασία για να καταστρέψουν το κράτος του Πριάμου . Μετα από αυτό θεωρούσαν πάντοτε τους «Έλληνες ως εχθρούς των. Διότι οι Πέρσες τα βαρβαρικά έθνη πού κατοικούν στην Ασία τα θεωρούν δικά τους, ενώ την Ευρώπη και τον Ελληνικό κόσμο ως κάτι διαφορετικό.

5.            ’Έτσι ισχυρίζονται οι Πέρσες ότι έγιναν τα πράγματα και θεωρούν την άλωσι του Ίλιου ως την αρχή της έχθρας τους προς τους 'Έλληνες. 'Ως προς την Ιώ δεν συμφωνούν οι Φοίνικες με τους Πέρσες, διότι ισχυρίζονται ότι δεν χρησιμοποίησαν βία για την αρπαγή και τη μεταφορά της στην Αίγυπτο, αλλά ότι η ίδια στο ’Άργος συνήψε ερωτικές σχέσεις με τον κυβερνήτη του πλοίου- και όταν αντιλήφθηκε ότι είναι έγκυος, από ντροπή προς τους γονείς της, έφυγε με την θέλησή της και ακολούθησε τους Φοίνικες, για να μη φανερωθεί η κατάσταση της. Αυτά λοιπόν λένε οι Πέρσες και οι Φοίνικες. Ἐγώ όμως δεν έρχομαι να ειπώ ότι έτσι η κάπως αλλιώς έγιναν αυτά- θα αναφέρω όμως εκείνον για τον οποίο γνωρίζω ότι πρώτος άρχισε να άδικη τους 'Έλληνες και, αφού τον επισημάνω, θα αναφερθώ λεπτομερώς εν συνεχεία και στις μικρές και στις μεγάλες πόλεις χωρίς διακρίσεις. Διότι κάποιες πού ήσαν μεγάλες παλαιότερα, οι περισσότερες από αυτές κατάντησαν μικρές, ενώ άλλες πού στον καιρό μου ήταν μεγάλες στο παρελθόν ήταν μικρές. Επειδή λοιπόν γνωρίζω ότι η ευδαιμονία των ανθρώπων δεν είναι σταθερή, θα μνημονεύσω εξ ίσου και τις δύο.

6.            Ο Κροίσος ήταν Λύδος κατά την καταγωγή, υιός του Άλυάτου και ηγεμόνας των λαών οι οποίοι κατοικούσαν στην από εδώ πλευρά  του 'Άλυος ποταμού . Αυτός, κυλώντας μεταξύ Συρίας και Παφλαγονίας, χύνεται προς βορρά στον καλούμενο Εύξεινο Πόντο. Αυτός ο Κροίσος, όπως γνωρίζουμε, ήταν ο πρώτος από τους βαρβάρους ο οποίος άλλους από τους 'Έλληνες τους υποδούλωσε, άλλους τους ανάγκασε να του πληρώνουν φόρους, ενώ άλλους φρόντισε να τους κάμει φίλους. 'Υποδούλωσε τους Ίωνες, τους Αιολείς και τους Δωριείς της Μ. Ασίας, ενώ έκαμε φίλους του τους Λακεδαιμονίους. Πριν από την κατάκτησή του Κροίσου όλοι οι 'Έλληνες ήσαν ελεύθεροι. Διότι η εκστρατεία των Κιμμερίων» κατά της ’Ιωνίας, πού προηγήθηκε του Κροίσου, δεν κατέληξε σέ υποδούλωση των πόλεων, αλλά περιορίσθηκε σέ επιδρομές άπραγης.

7.            Και έτσι η ηγεμονία των Ηρακλειδών πέρασε στο γένος του Κροίσου, στους ονομαζόμενους Μερμνάδες. Κάποιος Κανδαύλης, τον οποίο οι Έλληνες ονομάζουν Μυρσίλο, ήταν τύραννος των Σάρδεων αυτός ήταν απόγονος του Αλκαίου του υιού του Ηρακλέους. Ο Άγρων, ο υιός του Νίνου, εγγονός του Βηλου και δισέγγονος του ’Αλκαίου, υπήρξε ο πρώτος Ηρακλείδης βασιλιάς των Σάρδεων και τελευταίος ο Κανδαύλης του Μύρσου.

Εκείνοι πού βασίλευαν σ’ αυτήν την χώρα πριν από τον Άγρωνα ήσαν απόγονοι του Λύδου, υιού του Άτυος, από τον οποίο όλος αυτός ο λαός ονομάσθηκε Αύδιος, ενώ προηγουμένως ονομαζόταν Μηΐων.  Από αυτούς παραδόθηκε η εξουσία στους Ηρακλείδες, σύμφωνα με κάποιον χρησμό, οι οποίοι κατάγονταν από μία δούλη του Ίαρδάνου και τον Ηρακλέα και βασίλευσαν επί είκοσι δύο γενεές, δηλ. πεντακόσια πέντε ολόκληρα χρόνια, με διαδοχή από πατέρα σέ υιό, Μέχρι τον Κανδαύλη του Μύρσου.