ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ-ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΡΟΔΟΤΟ-2022-04

Αναντίρρητα, ο Ηρόδοτος είναι ένας μέγας ιστορικός. Απομονώνοντας όμως τις αφηγήσεις του με λογοτεχνική αξία, υπογραμμίζεται η αξία των έργων του στο λογοτεχνικό είδος του παραμυθιού, της λαϊκής αφήγησης, ψήγματα της οποίας αποκαλύπτουν πραγματικά γεγονότα από τη ζωή ανθρώπων και λαών αλλά και παράξενες διηγήσεις που αγγίζουν τα όρια του φανταστικού και της υπερβολής, που είναι απαραίτητη για την έκφραση ενός μοτίβου παραμυθιού στην ηροδότεια αφήγηση, που κάθε φορά αποκαλύπτει την τραγικότητα, την ανοησία ή το μεγαλείο τής ανθρώπινης ύπαρξης.

Οι ιστορίες του Ηροδότου που αγγίζουν τη μορφή αφήγησης παραμυθιού μιλούν για τα ανθρώπινα ελαττώματα και την ανθρώπινη σοφία, τονίζοντας όχι τόσο την ιστορικότητα των προσώπων όσο την τραγικότητα των χαρακτήρων και των επεισοδίων που διαδραματίστηκαν κάποτε, τόσο παλιά ώστε να μας αφορούν ως περίπτωση και όχι ως συμβάν.

Από λειτουργική πλευρά, οι ιστορίες αυτές κατανέμονται σε παραινετικά παραμύθια, ή αλλιώς διδακτικούς μύθους, παραμύθια με ζώα, παραμύθια μεταμόρφωσης, παραμύθια εξήγησης της ανθρώπινης προέλευσης και περιγραφής ενός πρωτόγονου τρόπου ζωής και των έργων που δημιούργησε ο αρχαίος, ή ακόμη ο πρωτόγονος σε πολλές περιπτώσεις, άνθρωπος ενός πολιτιστικού χώρου, άλλοτε κοντά στην ελληνική δομή κι άλλοτε μακρύτερα, εκεί όπου για τον Ηρόδοτο χρωματίζεται η δράση από τους Περσικούς πολέμους.

Η αφήγηση του Ηροδότου, που κινείται μεταξύ λογοτεχνίας και ιστορίας, και ο ανθρωπολογικός χαρακτήρας των ιστοριών του οδήγησε στην επιλογή αυτήν για την ανάδειξη του ύφους που παραπέμπει σε μοτίβο παραμυθιού, ένα μοτίβο που όπως έχει ειπωθεί φέρνει ένα άρωμα παραμυθιού τής Ανατολής.